Simply Scandinavian – Nordic Design 1945 – 2018

Aan de hand van 5 thema’s worden meubels, textiel en interieurproducten uit Zweden, Denemarken en Finland van 1945 tot nu gepresenteerd. Absoluut hoogtepunt is een gedeeltelijke reconstructie van Verner Panton’s woonlandschap Visiona II, dat bezoekers van binnenuit kunnen ervaren.

Flag Halyard Chair (1950) door Hans J. Wegner, geproduceerd door PP Møbler – foto PP Møbler

Oorsprong Scandinavisch design

Bij Scandinavisch design denken we aan praktische, stijlvolle interieurs. Vakmanschap, eenvoud en de nauwe relatie met de natuur zijn kenmerkende eigenschappen. Na de Stockholm tentoonstelling uit 1930 krijgt vormgeving uit Scandinavische landen internationale bekendheid. In de jaren ’50 begint echter de internationale zegetocht van het Scandinavische design. In het moeilijke economische klimaat is er behoefte aan simpele, ruimtebesparende en functionele producten voor het dagelijks leven. Tussen 1946 en 1952 komen Denen, Zweden, Noren en Finnen regelmatig in conferenties bijeen met als doel design tot het nummer één exportproduct van Scandinavië te maken. Het creëren van een sterk en herkenbaar imago is een belangrijk aspect van hun marketingstrategie. Zo initiëren de vormgevingsorganisaties uit deze landen de expositie Design in Scandinavia, Objects for the Home, die vanaf 1954 drie jaar door de VS en Canada reist. Het organisch modernisme van de Noordse landen slaat wereldwijd aan.

De Gouden Jaren

De ‘Gouden jaren’ van het Scandinavisch design in de jaren ‘50 en ‘60 hebben veel iconische ontwerpen voortgebracht, zoals de beroemde Egg Chair van Arne Jacobsen, het elegant belijnde zitmeubilair van Hans J. Wegner en de lichtgewicht meubels van de Zweedse ontwerper Bruno Mathsson. Ook textiel, glaswerk en keramiek uit de Noordse landen scoren hoog. De kleurige printdessins van het Zweedse warenhuis Nordiska Kompaniet van ontwerpers als Viola Gråsten en Sven Markelius en de florale patronen van Josef Frank voor Svenskt Tenn zijn een buitengewoon succes en worden nog steeds geproduceerd. Een prijzenregen op de Milanese triënnales in die tijd betekent de absolute internationale doorbraak voor Scandinavisch design.

In de jaren ’60 begint ook het Zweedse IKÉA, dat in 1943 is opgericht, in Europa naam te maken met sober vormgegeven, betaalbare meubels en textiel. Het bedrijf belichaamt daarmee bij uitstek het Scandinavische credo van een democratisch design: Design is voor iedereen.

Swinging sixties

De invloed van de ‘swinging sixties’ werkt ook door op het Scandinavisch design. De Deense ontwerper Verner Panton maakt furore met zijn onconventionele felgekleurde meubels en psychedelische inrichtingen van hotels en restaurants. Spectaculair zijn Panton’s ‘Visiona’-interieurs voor de meubelbeurs in Keulen. Tijdens Simply Scandinavian kunnen bezoekers het golvende woonlandschap van Visiona II, een gedeeltelijke reconstructie van het Vitra Museum van binnenuit ervaren. Futuristisch ogen ook de ‘space age’ fauteuils van de Finse ontwerper Eero Aarnio, zoals de Globe Chair. Het Finse Marimekko verwerft bekendheid met kleurrijke vrolijke prints, zoals het bekende klaprozen-patroon van Maija Isola.

Scandinavisch design in de 21e eeuw

Vandaag de dag zijn Scandinavische klassiekers uit de jaren ‘50 begeerde vintage objecten en velen worden nog steeds geproduceerd, met name door meubelhuis Fritz Hansen. Bedrijven die tussen 1940 en 1970 zijn ontstaan zoals IKÉA, Marimekko en Kvadrat zijn belangrijke toonaangevende internationale spelers op het gebied van meubels en interieurtextiel geworden. Daarnaast zijn er ook nieuwkomers zoals het Deense HAY. Opgericht in 2002 streeft het bedrijf naar een aanbod van goed vormgegeven, kwalitatief hoogstaand en betaalbaar meubilair. Scholten & Baijings, vormgevers van Simply Scandinavian, heeft de afgelopen jaren een duidelijke stempel gedrukt op de producten van Hay met hun minimale vormgeving en subtiel kleurenpalet.

Zij hebben een breed scala aan meubels, textiel en accessoires voor het Deense bedrijf ontworpen. Naast HAY werken ze ook voor andere Scandinavische opdrachtgever zoals IKÉA en Georg Jensen. In opdracht van het TextielMuseum heeft de designstudio een 3D geprint zitmeubel met een bekleding van diverse textiele lagen ontworpen, deels in het TextielLab geproduceerd. Ze halen hun inspiratie uit de Scandinavische designtraditie, waarin vakmanschap, esthetiek en natuur een grote rol spelen.

Bij Scandinavisch design denken we aan praktische, stijlvolle interieurs. Vakmanschap, eenvoud en de nauwe relatie met de natuur zijn kenmerkende eigenschappen.

Publicatie

Bij de tentoonstelling verschijnt de gelijknamige publicatie Simply Scandinavian met essays van Suzan Rüsseler, Emma van der Kammen, Julia Kantelberg en een interview met Scholten & Baijings.