Weven met metaal: kan dat?

Samen met de specialisten van ons TextielLab is kunstenaarsduo DRIFT een intensief onderzoek gestart naar de mogelijkheden van weven met metaal. Het resultaat? Een veld met gracieus wuivende sprieten, die zachtjes heen en weer bewegen als je er doorheen loopt. Het interactieve werk I am storm is dit najaar te zien, nee, te beleven in de nieuwe tentoonstelling ‘Is it alive?’. Lees verder en ontdek hoe zo’n innovatief project tot stand komt.

De ontwikkeling van dit werk is op een andere manier verlopen dan gewoonlijk bij een collectieopdracht. De bewegende opzichzelfstaande sprieten komen voort uit een intensief Research & Development(R&D)-traject dat zich focust op technologische innovatie. Het onderzoek was oorspronkelijk gericht op het creëren van zelfdragende constructies van geweven stof, maar al snel ontstond het idee om metaal te gebruiken. Ieder experiment leidde weer tot nieuwe ideeën en inspiratie, dus voorlopig blijft er nog genoeg te ontdekken op dit gebied.

Metalen ketting en inslag op de TC2 machine. Foto: Tommy de Lange

Thread Controller 2

De zoektocht naar nieuwe materialen en technieken op een handweefgetouw leidde al vrij snel tot de aanschaf van een TC2 weefmachine: de Thread Controller 2. Dit kleine jacquardweefgetouw* leent zich bij uitstek voor experimenten, omdat je er iets op kunt testen in het klein voordat je overgaat op het ‘echte’ werk op de grotere machines wat veel meer tijd en materiaal kost. Vroeg in het traject ontstond de vraag: Kunnen we machinaal weven met metaaldraad? Dat zou een geweven object de stevigheid geven om helemaal op zichzelf te kunnen staan. Met vallen en opstaan werden rvs, koper en aluminium op de weefmachine uitgeprobeerd. De resultaten waren veelbelovend, dus kon er worden doorontwikkeld.

*Jacquard weven is een weeftechniek via een computer aangestuurde weefmachine. Hierbij worden de kettingdraden (ookwel schering) individueel aangestuurd zodat er patronen geweven kunnen worden. De machine is uitgevonden door Joseph Marie Jacquard.

Garenspecialist Vera de Pont en productontwikkelaar Judith Peskens werken aan I am storm. Foto: Tommy de Lange

“Als het lukt zijn we de eerste die jacquardweven met metaal aanbieden.”

 

Toepassingen

Productontwikkelaar Judith Peskens noemt het een spannend traject:
“Jacquardweven met metaal wordt voor zover wij weten nog nergens gedaan. Het heeft lang geduurd voordat we het materiaal onder controle hadden, want metaal gedraagt zich totaal anders dan textiel. Ik ben heel erg blij dat het gelukt is, en dat we nu 100 procent metalen vormen kunnen weven (…) We zijn op zoek naar toepassingen waarin de specifieke eigenschappen van metaal tot hun recht komen. Metaal is buigbaar en toch stevig, het kan warmte en stroom geleiden, het is brandveilig en kan tegen weersinvloeden. Dat maakt het ook zeer geschikt voor architectonische en outdoor toepassingen.”

Verschillende stalen uit het onderzoek naar weven met metaal. Foto: Patty van den Elshout

Hoopvol 

In de toekomst blijven we zo breed mogelijk onderzoeken wat er allemaal kan met metaal op de weefmachine. Als de experimenten tot interessante uitkomsten leiden willen we weven met metaal beschikbaar maken voor meer makers, maar projectleider Noortje van den Elzen benadrukt: “We moeten eerst goed onderzoeken wat allemaal wel of niet kan en hoe. Het duurt echt nog wel een tijd voordat dit toegankelijk wordt voor iedereen. Maar als het lukt zijn we wel de eerste die jacquardweven met metaal aanbieden. En de tussentijdse resultaten stemmen hoopvol.”

Persoon loopt door veld van enorme grassprieten, installatie DRIFT, Video: Jip Mus

 

‘Is it alive?’

Op 14 oktober opent de tentoonstelling ‘Is it alive?’, met daarin niet alleen de wereldpremière van I am Storm van DRIFT, maar ook werk van de Canadese kunstenaar en architect Philip Beesley/Living Architecture Systems Group (LASG), modeontwerper Iris van Herpen en kunstenaars Tanja Smeets en Bart Hess. Ze delen een fascinatie voor natuurlijke processen en vragen zich af: Hoe komt iets tot leven? Wanneer ervaren we iets als ‘levend’? Door textiel en technologie te combineren reproduceren ze bewegingen uit de natuur, zonder praktisch doel voor ogen. De kustenaars maken gebruik van de typische eigenschappen van textiel - zachtheid, bijzondere structuren en flexibiliteit – en passen dit toe in spannende, innovatieve, ruimtelijke installaties waar je als bezoeker onderdeel van wordt. In ‘Is it alive?’ komt het allemaal samen: innovatie, textiel, technologie en kunst, geïnspireerd op het leven zelf.