Oranje Boven! – koninklijk textiel meesterstukken

Drie meesterstukken van Jan Taminiau worden vanaf 27 april toegevoegd aan de tentoonstelling ‘Oranje Boven! Koninklijk Textiel | Meesterstukken’. Het bezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Tilburg en de 50ste verjaardag van de koning is voor het TextielMuseum een feestelijke aanleiding om een speciaal gedenkdamast te vervaardigen. Het aanbieden van damasten tafellinnen aan de koninklijke familie bij een feestelijke gebeurtenis of bij het bezoek aan een stad is al eeuwenlang een traditie. Ontwerper Jan Taminiau is door het TextielMuseum gevraagd om het tafellaken en vijftig bijbehorende servetten te ontwerpen. Het proefmodel en het maakproces van dit speciale nieuwe meesterstuk zijn, samen met de veelbesproken koningsblauwe inhuldigingsjurk van koningin Máxima en de jurk en cape die zij droeg tijdens Koningsdag 2017, te bewonderen in het TextielMuseum van 27 april t/m 11 juni 2017.

Van welp tot leeuw

Jan Taminiau heeft een damasten tafellaken ontworpen geïnspireerd door de cirkel van het leven. Het tafellaken vertelt in 50 taferelen het verhaal van een leeuw die opgroeit, van jonge welp tot een volwassen leeuw. De levensloop wordt ondersteund door details zoals het ontluiken van bloesem, de groei van de appeltjes van Oranje en de leeuwin en welpen die zich bij hem voegen. In ieder beeld wordt de leeuw omringd door de Nederlanders die het tafereel aanschouwen en er onderdeel van zijn. Het vertalen van de geraffineerde illustraties naar een damast – wit en glanzend met ingeweven patronen – gecombineerd met 3D-borduursels om een extra gelaagdheid te krijgen, is een ware meesterproef. Vele stalen en proeven zijn geweven, geborduurd, gewassen, gemangeld en geconfectioneerd. Het proefmodel, het exemplaar dat in de museumcollectie wordt opgenomen, is tentoongesteld. Gedurende de looptijd van de tentoonstelling wordt er door Jan Taminiau en de productontwikkelaars nog hard gewerkt aan het geschenk voor de koning.

‘Ik vond het een eer dat ik door het TextielMuseum ben gevraagd om dit damasten tafellaken te ontwerpen ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van onze koning. Ik heb koning Willem Alexander, zoals alle Nederlanders, van kind tot koning zien opgroeien. De realisatie dat dat jongetje nu onze koning is en dat we inmiddels ook allemaal alweer een prachtige kroonprinses zien opbloeien vind ik ontroerend en inspirerend tegelijk.’

– Jan Taminiau, ontwerper

Een uniek meesterstuk

Het TextielMuseum heeft een unieke positie: het is de enige plaats in Nederland waar nog steeds damast wordt vervaardigd. De historie wordt met dit nieuwe meesterstuk in volle glorie voortgezet.

Voor de expositie ‘Oranje Boven! Koninklijk Textiel | Meesterstukken’ is een bijzondere ruimte gekozen: het TextielLab, de werkplaats van het museum. De stukken worden tentoongesteld tussen de moderne machines waar maandenlang aan het damasten tafellaken is gewerkt.

Het TextielLab zoekt vaker samen met designers en kunstenaars de grenzen op van de mogelijkheden van de machines, maar voor dit meesterstuk is nog een stapje verder gegaan. In alle opzichten is dit een enorm uitdagend project. De grootte van het tafellaken is uniek. Nog nooit eerder werd in het TextielLab een laken van deze afmetingen gemaakt: 9,5 meter bij ruim 3 meter! Door de omvang wordt het laken eerst in drie delen geweven, daarna geborduurd en op bijzondere wijze aan elkaar gezet. Speciaal voor deze tentoonstelling is een op maat gemaakte glazen vitrine ontwikkeld. Van dit meesterstuk wordt niet alleen het proefmodel getoond, maar zijn ook andere onderdelen van het ontwerp- en maakproces te zien, zodat de bezoeker kan volgen hoe zo’n bijzonder damast wordt gerealiseerd.

‘Het is in alle opzichten het meest bijzondere tafellaken dat we hier hebben gemaakt; een goed voorbeeld van hoe we telkens streven naar topkwaliteit en een combinatie van ambachtelijke en moderne technieken.’

- Stef Miero, meesterwever

Oranje Boven! | Koninklijk Textiel

De tentoonstelling ‘Oranje Boven!’ bestaat uit twee delen. Een selectie van de fraaie collectie gedenktextiel van het museum, variërend van kleurrijke gedrukte gedenkdoeken tot glanzend witte damast met ingeweven koninklijke portretten, wordt al vanaf 1 april getoond in de DamastWeverij.

In het TextielLab tonen we het proefmodel van het damasten tafellaken en de koningsblauwe japon met de cape van koningin Máxima, gedragen tijdens de inhuldiging in 2013. Beiden zijn ontworpen door Jan Taminiau. De ontwerper heeft een bijzondere band met het TextielMuseum. Al vanaf zijn afstuderen werkt hij regelmatig in het TextielLab. Hij ontwikkelde meerdere collecties modestoffen in het museum.

Koningsdag programma

Op donderdag 27 april is het TextielMuseum geopend (10-17 u) en is er een programma met koninklijke activiteiten:

• 11:00 uur: kijk samen ‘live’ op een groot scherm naar de route van de Koninklijke familie in Tilburg
• 14:00 | 15:00 | 16:00 uur: gratis mini-rondleidingen door de tentoonstelling ‘Oranje Boven!’
• 14:00 – 16:00 uur: inloopworkshop ‘Maak je eigen Koningsbroche!’

Ook het TextielLab staat geheel in het teken van ‘Oranje Boven!’. Naast de meesterstukken van Jan Taminiau kun je daar van 27 t/m 30 april bij verschillende technieken meekijken met demonstraties en op diverse machines wordt ‘Oranje textiel’ gemaakt. Hier kun je als bezoeker een stukje aan mee werken. Het koningsdag-souvenir mag natuurlijk mee naar huis!

Foto tafellaken onder borduurmachine, ontwerp Jan Taminiau – foto: Josefina Eikenaar

Foto Inhuldigingsjapon met cape van Hare Majesteit Koningin Máxima, ontwerp Jan Taminiau – foto: REINIER RVDA