Mercedes Azpilicueta ontwikkelt wandkleden in het TextielLab voor Van Abbemuseum

Beeldend kunstenaar Mercedes Azpilicueta ontwikkelde twee wandkleden in het TextielLab die samen het decor van haar installatie vormen. Met deze installatie vertelt ze een verhaal over de 19e-eeuwse geschiedenis van Argentinië vanuit een feministisch perspectief. Haar werk is t/m 8 maart 2020 te zien in het Van Abbemuseum in de tentoonstelling ‘Positions #5: Telling Untold Stories’.

Mercedes Azpilicueta aan de weefmachine in het TextielLab

De opkomende kunstenaar Mercedes Azpilicueta groeide op in Argentinië. Ze woont en werkt inmiddels in Amsterdam, waar ze ook de Rijksakademie van Beeldende Kunsten heeft afgerond. Mercedes is met name bekend geworden met haar video- en performance kunst. Echter gaf ze haar werk recentelijk een andere wending: momenteel onderzoekt ze de theatrale mogelijkheden van sculpturen en installaties.

Het ontwerp van Mercedes en bijbehorende garenkeuren

‘Voor het ontwerp van de wandkleden heeft Mercedes zowel de archieven van het TextielMuseum als de stadsarchieven van Buenos Aires geraadpleegd.’

- Judith Peskens, productontwikkelaar weven

De collectie van het museum als inspiratie

Mercedes gebruikt regelmatig textiel in haar installaties voor bijvoorbeeld kostuums of decor. Voor haar presentatie in het Van Abbemuseum ging ze een samenwerking aan met het TextielLab. Hier ontwikkelde ze twee wandkleden die het decor vormde van haar presentatie. Voor het ontwerp van de wandkleden heeft Mercedes zowel de archieven van het TextielMuseum als de stadsarchieven van Buenos Aires geraadpleegd. Ze raakte geïnspireerd door patronen van 19e-eeuwse kostuums en korsetten en vertaalde dit naar twee surrealistische taferelen met gedetailleerde illustraties van mannen en vrouwen in traditionele kleding uit die tijd. Het eindresultaat zijn twee collages waarin verschillende texturen ontstaan door het samenvoegen van tekeningen, schilderijen en fotomateriaal.

Mercedes bekijkt samen met Lotte het archief van het TextielMuseum

Ontwerp- en maakproces in het TextielLab

Beide wandkleden hebben een compleet andere uitstraling gekregen door het kleurgebruik en de illustraties die erop afgebeeld staan. Het ene wandkleed bestaat uit hele diepe en donkere kleuren, terwijl het andere wandkleed door het gebruik van pasteltinten juist heel licht van kleur is. Om de gedetailleerde illustraties en de vele kleurnuances van het ontwerp te kunnen weven was er een nauwe samenwerking nodig tussen de kunstenaar en de weefexperts van het TextielLab. De eerste stap van het maakproces was het vaststellen van het juiste kleurenpalet voor beide wandkleden door uitgebreide proeven te doen met verschillende kleuren garens. Terwijl de computergestuurde machines van het TextielLab aan het weven waren en de samples onder de machines vandaan kwamen, bleef Mercedes haar ontwerp bijschaven. Judith en Lotte, de productontwikkelaars van het TextielLab, assisteerde Mercedes bij de technische realisatie van haar ontwerp. Deze nauwe samenwerking heeft ervoor gezorgd dat zelfs de fijnste gezichtjes en lijnen perfect tot hun recht komen in het eindresultaat. Ook zijn de verschillende texturen van het ontwerp heel erg goed overeind gebleven in de vertaling naar textiel.

Mercedes en Judith voeren kleurtesten uit in het TextielLab

Solopresentatie Mercedes Azpilicueta

Mercedes brengt in haar werk persoonlijke emoties over die voor velen herkenbaar zijn. Door middel van taal, het lichaam en geluid onderzoekt ze hoe dingen met een persoonlijke betekenis tegelijkertijd ook mensen met elkaar verbindt. In haar werk brengt ze verschillende personages uit het verleden samen, die als stemmen, vormen, teksten, sporen en herinneringen overgebracht worden in haar gelaagde kunstwerken.

Het vertrekpunt voor de presentatie in het Van Abbemuseum is de legende van Lucia Miranda, zoals opgetekend door de vrouwelijke 19de-eeuwse auteur Eduarda Mansilla. Het inspireerde Mercedes tot nieuw werk dat geluid, video, kostuums en wandkleden omvat. Miranda was de eerste Cautiva; een Europese vrouw die gevangen genomen werd door de inheemse bevolking bij aankomst in het 16de-eeuwse Argentinië. Mansilla schreef een versie van het verhaal waarin de nadruk ligt op de kracht van de oorspronkelijke bewoners en van Miranda om zich te verzetten tegen overheersing. De wandkleden vormen het decor van het werk en zijn net zoals de kostuums geïnspireerd op de tijd waarin Mansilla leefde. Ook de video’s en geluiden verwijzen naar figuren uit Mansilla’s boeken.

Details in het ontwerp van Mercedes

Over de tentoonstelling in het Van Abbemuseum

De installatie is in het Van Abbemuseum te zien als onderdeel van de tentoonstelling ‘Positions #5: Telling Untold Stories’. Deze tentoonstelling laat het werk zien van vijf up-and-coming kunstenaars in Nederland. Naast Mercedes Azpilicueta tonen ook Anna Dasović, Em’kal Eyongakpa, Mounira al Solh en Quinsy Gario intrigerende verhalen uit de landen waar hun wortels liggen. Alle werken hebben een ding gemeen: ze gebruiken storytelling om vergeten, onbelangrijk gemaakte of verzwegen geschiedenissen te vertellen. Bezoekers worden uitgenodigd om deze verhalen in al hun verschijningsvormen te ervaren.

De tentoonstelling ‘Positions #5: Telling Untold Stories’ is van 30 november 2019 t/m 8 maart 2020 te zien in het Van Abbemuseum.

Tentoonstelling: 'Positions #5: Telling Untold Stories', werk: The Captive: Here's a Heart for Every Fate, foto: Van Abbemuseum

Tentoonstelling: 'Positions #5: Telling Untold Stories', werk: Lady's Dreams or Stop Right There Gentlemen!, foto: Van Abbemuseum