Lees en luister naar verhalen bij Cultural Threads
24 Januari 2019
Wie ben je, waar kom je vandaan, wat is je plaats in de wereld? Deze vragen stellen we onszelf steeds vaker, doordat onze samenleving verandert. Migratie, globalisering, sociale media, internet en secularisering maken de antwoorden op deze vragen niet meer zo vanzelfsprekend. De tentoonstelling Cultural Threads laat de zoektocht van negen kunstenaars zien naar antwoorden op dit soort vragen. De tentoonstelling laat ons daarmee nadenken over onze eigen plek in de samenleving.
Soms zijn die verhalen pijnlijk, omdat we geconfronteerd worden met bijvoorbeeld het koloniale verleden van Nederland. De verhalen die we over ons verleden vertellen, kloppen niet met hoe anderen dat verleden hebben ervaren. Om tot nieuwe, gedeelde verhalen te komen, moeten we naar elkaar luisteren. Ongelijkheid en onderdrukking bespreekbaar maken, draagt bij aan een Nederland dat niemand uitsluit.
Omdat het debat zo actueel is, kun je in kranten en andere media veel lezen, luisteren en kijken over inclusie en diversiteit, over verzwegen geschiedenis, ’trapjesdenken’ en ubuntu.
Hieronder een overzicht van een aantal interessante teksten en podcasts die het lezen en luisteren meer dan waard zijn:
Koloniaal verleden, persoonlijke reflectie
Lex Bohlmeijer maakt een podcast voor De Correspondent. Hij interviewde schrijver Marion Bloem, dochter van Indisch-Nederlandse ouders. In deze podcast vraagt zij aandacht voor het verborgen leed binnen de gemeenschap van Indische Nederlanders. Ook omschrijft zij het ‘trapjesdenken’ dat stamt uit de koloniale tijd. Sommige mensen staan een tree hoger dan jij en anderen weer lager, de wereld werd als hiërarchisch ervaren. Als je dit beseft, kan je het denken in ongelijkheid verbreken.
Lex Bohlmeijer. ‘Podcast: Nederland moet nog altijd dekoloniseren.’ De Correspondent, 16 juni 2018.
Antjie Krog is een Zuid-Afrikaanse dichter die opgroeide tijdens de apartheid. Volgens haar zijn we fundamenteel verbonden met de wereld om ons heen. Deze verwevenheid is fundamenteel voor de Afrikaanse levensfilosofie Ubuntu.
Verzwegen geschiedenis
In de tentoonstelling Cultural Threads komen andere onderwerpen uit de geschiedenis aan de orde dan op school. De kunstenaars in de tentoonstelling hebben zich bijvoorbeeld verdiept in de pracht en praal van het Ottomaanse rijk, schepenkleden van Sumatra en de wereldwijde handel in indigo. De Correspondent publiceerde een serie artikelen over Verzwegen geschiedenis, samen met The Black Archives en FunX.
https://decorrespondent.nl/collectie/verzwegen-geschiedenis
Ook historici benaderen de geschiedenis tegenwoordig anders. Recent verscheen er een nieuw boek over de geschiedenis van Nederland. Lex Heerma van Voss zegt in een interview met De Volkskrant het volgende over geschiedenisonderwijs:
De doorsnee burger weet over geschiedenis wat hij op school heeft geleerd, en dat is vaak een nationaal georiënteerd verhaal. Want geschiedenis is in de negentiende eeuw een academische discipline geworden en die eeuw was de tijd van het nationalisme.’
Het boek laat de geschiedenis van Nederland in internationaal perspectief zien. Het is geschreven door verschillende Nederlandse historici.
Boek: Wereldgeschiedenis van Nederland. Amsterdam : Ambo|Anthos, 2018.
Mode
Onze identiteit komt tot uitdrukking in onze kleding. Janice Deul is mode-activist die strijd tegen het eenzijdige beeld in mode en lifestylemagazines. Deze bladen kunnen veel inclusiever zijn door niet alleen het dominante schoonheidsideaal te laten zien: wit, dun en jong.
Afrikaanse millennials willen meer weten over traditionele Afrikaanse kunst en cultuur, het erfgoed dat hun identiteit mede vormt. Munganyende Hélène Christelle onderzoekt de herkomst van Afrikaanse waxstof, gemaakt door het bedrijf Vlisco in Helmond, vanaf de koloniale 19e eeuw tot heden.
Musea
Recent verschenen twee interviews, één in De Witte Raaf en één in Vice, over musea en dekolonisatie. Vincent van Velsen, Imara Limon en Bambi Ceuppens spreken met Fiep van Boedegem van De Witte Raaf. Doen musea aan windowdressing door over inclusie en diversiteit te praten omdat overheden en subsidiegevers deze termen belangrijk vinden? Welke rol spelen conservatoren bij het inclusief maken van een instituut?
Vice interviewt Jeftha Pattikawa en Alicia Hoost van Studio i. Studio i is een samenwerking tussen het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum in Eindhoven om Nederlandse musea en culturele instellingen toegankelijker en aantrekkelijker te maken voor iedereen die nieuwsgierig is naar kunst.
In december hebben 18 jonge internationale museum professionals het Amsterdam Museum bezocht. Samen met Nederlandse erfgoed specialisten onderzochten ze de complexe geschiedenis van Nederland met de landen met wie Nederland een ‘gedeelde geschiedenis’ heeft. Lees hier een uitgebreid verslag van de feedback van museummedewerkers uit de hele wereld:
Annemarie de Wildt. ‘Sharing stories : about contested histories.’ hart.amsterdam. 29 januari 2019.
Jantiene van Elk
Bibliothecaris
Afbeeldingen
Titel: A Reversed Retrogress, Scene 1
Kunstenaar: Mary Sibande
Jaar: 2013
Afmetingen: twee levensgrote etalagepoppen, vlonder h20 x br 600 cm.
Bruikleengever: met dank aan Gallery MOMO en de kunstenaar
Foto: © Image courtesy of Gallery MOMO
Titel: Detail Tampan Womb of Time
Kunstenaar: Jennifer Tee
Jaar: 2016
Collectie TextielMuseum (BK1233b)
Foto: Josefina Eikenaar/TextielMuseum
Titel: Doek met wajangpop (imitatiebatik)
Vervaardiger: onbekend
Jaar: 19e eeuw
Objectnummer: 00136
Kaart Suriname: Jacob Kuyper [Public domain] 1881, via Wikimedia Commons
Kaart Indonesië: Willem Janszoon Blaeu (1571–1638) [Public domain], via Wikimedia Commons
